1. Tình hình chung và thương mại
-
Tăng trưởng sản xuất: Năm 2024, chỉ số sản xuất ngành cơ khí tăng khoảng 5% so với năm 2023.
-
Tỷ lệ nội địa hóa: Ngành đã đạt tỷ lệ nội địa hóa cao trong sản xuất xe máy (85–95%), máy nông nghiệp (40–60%) và máy xây dựng (40%).
-
Xuất khẩu: Việt Nam đang mở rộng xuất khẩu các sản phẩm cơ khí như linh kiện ô tô, máy móc nông nghiệp và thiết bị công nghiệp sang các thị trường truyền thống và mới nổi.
2. Đơn hàng và sản xuất
-
Đơn hàng ổn định: Nhiều doanh nghiệp đã ký kết đơn hàng đến hết quý I năm 2025, một số doanh nghiệp lớn đã có đơn hàng đến giữa năm.
-
Sản phẩm chủ lực: Các sản phẩm như động cơ điện một chiều, máy may gia dụng và thiết bị công nghiệp có sản lượng tăng trưởng ổn định.
3. Tuyển dụng lao động
-
Nhu cầu lao động: Nhu cầu tuyển dụng lao động kỹ thuật cao tăng mạnh, đặc biệt ở các vị trí như kỹ sư cơ khí, kỹ thuật viên và quản lý sản xuất.
-
Thiếu hụt kỹ năng: Ngành đang thiếu hụt lao động có tay nghề cao, đặc biệt trong lĩnh vực thiết kế và chế tạo thiết bị công nghiệp.
4. Xu hướng phát triển
-
Chuyển đổi công nghệ: Doanh nghiệp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến như tự động hóa, AI và IoT trong sản xuất để nâng cao năng suất và chất lượng.
-
Phát triển ngành hỗ trợ: Chính phủ triển khai các chính sách hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, tập trung vào đào tạo nhân lực và thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp chuyên ngành.
-
Tận dụng FTA: Các hiệp định thương mại tự do như EVFTA và CPTPP giúp ngành cơ khí mở rộng thị trường và hưởng ưu đãi thuế quan.
5. Thách thức và rủi ro
-
Cạnh tranh quốc tế: Ngành cơ khí Việt Nam đối mặt với cạnh tranh từ các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Thái Lan trong thu hút đầu tư và đơn hàng.
-
Thiếu hụt nhân lực chất lượng cao: Ngành cần đẩy mạnh đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sản xuất công nghệ cao.
Kết luận
Ngành cơ khí chế tạo Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế xuất khẩu. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, ngành cần tập trung vào đổi mới công nghệ, phát triển nguồn nhân lực và thích ứng linh hoạt với biến động của thị trường toàn cầu.
